Dinsdag 17 november mocht ik weer een tafel begeleiden met het thema Thuis. Het was de afsluitende dialoog van de week van de dialoog in Resto van Harte. Ik heb nu vijf dialogen meegemaakt met in totaal zo’n 35 voor mij onbekende mensen. Iedere keer werd ik weer geraakt doordat mensen iets van persoonlijke waarde willen delen. Gesprekken die werkelijke ergens over gaan, die niet snel en oppervlakkig zijn. In een atmosfeer van wederzijds respect en waardering wisselden we persoonlijke ervaringen uit, geen meningen, geen discussie. Gesprekken die me verbonden doen voelen. Is je verbonden willen voelen niet een behoefte in ieder mens?
Bijzondere verhalen
Alle verhalen die ik gehoord heb waren op een of andere manier bijzonder. Niet gek als je weer eens beseft dat we allemaal uniek zijn. Toch is er een dikke rode draad in alle verhalen te ontdekken. Allereerst is er het fysieke thuis, de plek waar men zich rustig en veilig voelt en zichzelf kan zijn. Waar je de druk die werk, studie of je baas je oplegt minder of afwezig is. De plek waar ook vaak de mensen wonen waar je van houdt, en waar je dingen kunt doen waar je je prettig bij voelt. Vaak de plek die echt van jou is, waar je bij kunt tanken van de vermoeidheid en de stress van de dag en dingen kunt doen waar anderen zich niet aan storen. Hoewel deze fysieke plek belangrijk is voor iedereen (en voor sommigen het enige echte thuis) ligt het echte thuis vaak ook binnen onszelf, in ons hart. ‘Thuis is een Gevoel’, hebben veel van mijn gesprekspartners gezegd. Als ik alle gesprekken nog eens naloop zie ik drie categorieën van zich thuis voelen: thuis bij jezelf, thuis bij anderen, een cultuur en thuis bij het hogere, God of een levensfilosofie.
Thuis bij jezelf
Veel ervaringen en dromen gingen over zich thuis voelen bij zichzelf en/of met het werk dat ze doen. Mensen die hun inkomen verdienen met iets waar ze van houden of zinvol werk doen (betaald of vrijwillig) en daar een thuisgevoel bij hebben. Omdat het werk is dat waarde heeft voor henzelf en voor de mensen om hen heen. Ook heb ik verhalen gehoord van mensen die er juist sterk naar verlangen om zich bij zichzelf thuis te voelen. Een studente die zich als de jongste thuis in een familie van wetenschappers altijd minder gevoeld heeft omdat ze, jong als ze was, de intellectuele bagage nog niet had om volledig mee te kunnen praten. Zij is nu in groeiende eigenwaarde op weg naar een nieuw thuis. En de jongeman die een aantal jaren psychiatrisch is behandeld en nu zijn weg zoekt om de baan te vinden waar hij zich bij thuis voelt.
Thuis bij anderen
Een tweede categorie ervaringen gaat over de mensen waar je je goed, veilig en prettig bij voelt. Je partner, familieleden, vrienden of hen die hetzelfde gedachtegoed en/of sentiment delen. De verhalen van mensen die hun partner als soulmate beschouwen, als hun thuis, en daarom er heel veel moeite mee hebben als die partner is overleden. Zo’n partner wordt nog iedere dag gemist, ook na vele jaren. Een dochter die een moeizame relatie onderhield met haar vader, tot er plotseling een gesprek plaatsvond waarin ze oprecht contact voelde met deze vader, een gevoel van thuiskomen kreeg. Mensen die wel in Nederland wonen, hier zijn opgegroeid maar liever in een hutje aan een rivier in Suriname zouden willen wonen, zich meer thuis voelen bij de warmte en de acceptatie daar. Een immigrant van lang geleden, die als Nederlander beschouwd wil worden omdat hij zich hier thuis voelt, en niet meer gevraagd wil worden naar waar hij vandaan komt. De dochter wiens moeder een korte relatie heeft gehad met een Amerikaanse soldaat aan het einde van de oorlog. Toen moeder merkte dat ze zwanger was de vader alweer terug naar huis zonder zijn adres achter te laten. Alhoewel de dochter een prachtig innerlijk thuis heeft gevonden, blijft het vinden van die vader nog steeds een verlangen.
Thuis bij God
Een derde categorie zijn mensen die oprecht een band willen opbouwen met God, hier hun thuis vinden. De oudere vrouw die op zeer jonge leeftijd een bijna dood ervaring heeft gehad, haar hele leven in het teken van religie heeft gezet, om dat thuis weer te bereiken. De twee dames zo gesluierd dat je alleen hun ogen kon zien (Niqaab) die hun ware thuis, bij God, willen kunnen bereiken. Ramadan is hun thuis omdat het een sterker gevoel van saamhorigheid geeft met andere moslims. En verhalen van een zoektocht naar de zin van het leven, van mensen die niet zozeer in God geloven maar wel in een humane samenleving en in een persoonlijk waardevol leven. Die zich thuisvoelen bij waardevolle dialogen met andere mensen die wederzijds begrip, respect en waarden oproepen. Die het gevoel van mens zijn en wederzijdse menselijkheid versterken. Hun medemens fysiek bij willen staan en naar Griekenland gaan om vluchtelingen te helpen. Of met een warme glimlach naar een passant een wederzijds gevoel van thuis veroorzaken.
Thuis door delen
Ik heb echt genoten van ieder gesprek en me ook verbaasd (en een beetje geschaamd) hoe ongelooflijk eenvoudig het is om werkelijk waardevolle gesprekken te hebben met onbekende mensen. Het thema thuis heeft hier aan bijgedragen. Ik voel me erg thuis bij mensen die iets van hun innerlijke leven willen delen. Aan het einde van een dialoog begonnen de mensen aan tafel altijd een beetje als familie te voelen.
Ron Hubner