Muziek of poëzie, wat doet dat met je? Dat is het thema van de buurtdialoog. Om eerlijk te zijn: ik heb nog nooit zo’n moeite gehad met het schrijven van een algemene inleiding als juist bij dit thema. Omdat het zo persoonlijk is. Toch heb ik maar een poging gewaagd. Ik heb het verwoord zoals ik het voel, ik ben absoluut geen expert op het gebied van muziek of poëzie. Betreft de eerste ben ik een luisteraar en de tweede een amateuristische doener.
Woorden, klank en ritme in balans
Wat poëzie en muziek naar mijn mening gemeen hebben is dat dichter en de componist beiden hun gevoel tot uitdrukking laten komen in het geschrevene. De een in letters, de ander in noten. En in beide gevallen komt het tot een samenvoeging van klanken zodat er een geheel ontstaat, een eenheid. Daarom vind ik het niet vreemd dat een muziekstuk kan klinken als een gedicht en dat een gedicht het lieflijke van een harpconcert kan hebben. Of de rollende donder. Ligt er maar net aan welke emotie in gedicht of muziekstuk is verwerkt. Wat ik daarnaast prettig vind is als er harmonie doorklinkt in de composities. Want ook een gedicht is een compositie. Het is een afweging van woorden, klank en ritme. Alles moet –naar mijn mening- in balans zijn.
Stemming en emotionele herkenning
Zowel muziek als poëzie kan je in een bepaalde stemming brengen. Het kan je wat dat betreft beïnvloeden. Aan de andere kant hangt het ook van je stemming af of je gedichten wilt lezen of naar muziek wilt luisteren. Vooral als die op dat moment niet bij je gemoedstoestand passen. Hoe ontvankelijk je bent op dat bepaalde moment, maakt of iets ‘binnenkomt’ of niet.
Maar soms, ook als je er niet voor gekozen hebt om naar muziek te luisteren, kan het gebeuren dat er een melodie uit de radio klinkt, waar je naar móet luisteren en wat je diep raakt. Zo kan ook je oog vallen op een gedicht in een tijdschrift of krant, die je toevallig openslaat. En kan het een gedicht zijn wat je diep raakt, dat maakt dat je gaat nadenken over de strekking ervan: wat doet het met je, wat is de herkenning. Want herkenning, emotionele herkenning is bepalend voor wat je ervan vindt en of je al dan niet geraakt wordt door gedicht of muziekstuk.
Maar net wat je raakt
Sommige muziek maakt je blij, andere laat je tranen stromen en weer andere geeft je kracht en energie. Het is maar net wat jou in je ziel raakt. Ik wil een klein stukje te laten horen van ‘Ballada’, een ballade voor viool en orkest van de Roemeense componist Ciprian Porumbescu. Want deze muziek laat naar mijn gevoel pure poëzie horen.
© Caronne Ionescu
Utrecht, Lunetten, 25 maart 2019
